به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجتالاسلام یزدی نویسنده کتاب قلمرو موضوعات قرآنی در این نشست علمی گفت: محور سخن آن دسته از موضوع هاى قرآنى است که در مقام اثبات، دسترسى به اطلاعات قرآنى آن براى غيرمعصومان امکان پذير باشد، گرچه از روايات موجود مدد گیرند.
وی افزود: شناخت حقیقت قرآن و مقام ثبوت آن، گرچه به شناخت عظمت قرآن و در گام بعدی به شناخت جایگاه و عظمت معصومان علیهم السلام منتهى مى گردد؛ ولى در عمل، بر روند کشف ديدگاههاى قرآن اثر نمى گذارد.
این محقق حوزه بیان کرد: اين امکان وجود دارد که خداوند در قرآن تمام حقايق هستى را به اولياى خاص خويش شناسانده باشد؛ ولى در عصر حاضر و با امکاناتى که در دسترس مسلمانان است، بحث از اثبات يا ردّ آن، صرف نظر از جنبۀ شناخت و اثبات عظمت قرآن و اولياى الهى، بهرهاى نمىرساند، نه تنها حالت و صفت پديده هاى طبيعى، بلکه بسيارى از احکام دينى، عبرتها، موعظه ها و ديگر امور سهيم در هدايت مردم نيز در مفاهيم ظاهرى قرآن، که عموم مردم آن را ادراک کنند، قابل دستیابی نیست.
وی گفت: در قرآن نيازهاى هدايتى مردم بر آورده شده است؛ بیان تمام آنچه رنگ هدايت دارد، لزومی نداشته و مقداری که لازم بوده در قرآن آمده است؛ (جامعيت نسبى)؛ حتى تمام داستانها، ضرب المثلها، دستورها و نهى هاى مؤثر در هدايت انسان نیز در قرآن استقصا نشده است.
این محقق افزود: مدعیان جامعیت مطلق مجبورند صفحه هايى از کتاب خود را به سخنان ديگران اختصاص دهد و در کنار آن به آيهاى تبرک جويد که آن موضوع را - گاه با اکتفا به يک اشاره - مطرح کرده است.
وی اظهارکرد: در کتاب قلمرو موضوعات قرآنی با بررسی هفده آیه و روایات تفسیری آنها که در بیان جامعیت مطلق قرآن به آن استدلال شده است، به این نتیجه رسیده است که جامعیت قرآن در امور دینی و هدایتی به معنای برطرف کردن نیاز هدایتی بشر، قابل استناد به آیات است؛ ولی آیهای پیدا نشد که نشان دهد قرآن مدعی جامعیت خویش در همه امور باشد.
حجتالاسلام یزدی اظهارکرد: بین روایاتی که برای جامعیت مطلق به آن استدلال میشود 9 روایت گزینش شده و پس از بررسی آنها به این نتیجه میتوان دست یافت که الفاظ عامى که در روايات ياد شده آمده است، بر عموم خود باقى نيستند و تعبيرهايى نظير «فيه علم ما مضى و علم ما يأتي إلى يوم القيامة» در روايت نخست و «أعلم ما کان و أعلم ما يکون» در روايت دوم و «خبر ما کان و خبر ما هو کائن» در روايت پنجم، عامّ حقيقى نيستند، زیرا قرآن خود از سکوت در برخی موارد خبر داده است.
این محقق حوزه بیان کرد: قرائنى نيز در روايات ديگر وجود دارد که مراد از «خبر ما کان و خبر ما يکون» را مشخص مىسازد؛ مثلاً تعبير «خبر ما قبلکم و خبر ما بعدکم» در روايت چهارم و «ذکر من معى ما هو کائن و ذکر من قبلى ما قد کان» در روايت نهم، نشان مىدهد که مراد از «ما کان و ما يکون» از آغاز هستى تا ابديت نيست، بلکه مراد اخبار امتهاى گذشته و امت اسلامى است.
وی افزود: قيد «الى يوم القيامة» در روايت نخست نيز مانع تعميم آن به حقايق جهان آخرت تا ابد است؛ اين شواهد و قرائن، ادعاى تواتر اجمالى روايات ياد شده را در جامعيت مطلق قرآن، در هالهاى از ابهام و ترديد قرار مىدهد.
حجتالاسلام یزدی بیان کرد: آیات و روایاتی بر سکوت قرآن از برخى موضوعات دلالت دارد؛ آیاتی چون «ورُسُلاً قَد قَصَصناهُم عَلَيک مِن قَبلُ ورُسُلاً لَم نَقصُصهُم عَلَيک وکلَّمَ اللّهُ موسى تَکليما»؛ «يـا اَهلَ الکتابِ قَد جاءَکم رَسولُنا يُبَيِّنُ لَکم کثيرًا مِمّا کنتُم تُخفونَ مِنَ الکتابِ ويَعفوا عَن کثيرٍ قَد جاءَکم مِنَ اللّهِ نورٌ وکتابٌ مُبين»؛«يـا ايها الَّذينَ ءامَنوا لا تَسئلوا عَن اَشياءَ اِن تُبدَ لَکم تَسُؤکم واِن تَسئلوا عَنها حينَ يُنَزَّلُ القُرءَانُ تُبدَ لَکم عَفَا اللّهُ عَنها واللّهُ غَفورٌ حَليم»؛ «وعِندَهُ مَفاتِحُ الغَيبِ لا يَعلَمُها اِلاّ هُوَ...» و... که در این بین میتوان از آنها نام برد.
این نظریه پرداز قرآنی بیان کرد: برخی آیات نیز هستند که قرآن در آن خصوص سکوت کرده است از جمله آنها میتوان به داستان برخى از پيامبران، اسرار منافقان، برخى از حقائق کتمان شده در تورات، علوم انحصارى خداوند، برخى حقائق، به شرط ترک سؤال، آموزش شعر و... اشاره کرد.
وی گفت: رواياتى که بر سکوت خداوند از اظهار برخى امور دلالت دارند، گوناگون اند؛ برخى در مقام بيان برائت و رفع تکليفاند و برخى بر ترک پرسشهاى غير ضرورى توصيه کردهاند.
حجتالاسلام یزدی بیان کرد: راز مسکوت ماندن برخى موضوعات قرآنی شامل آسان گرفتن بر بندگان، خوددارى از تحريک مخالفان، پيشگيرى از واکنش هاى نامطلوب موافقان، امکان پذير نبودن،ايجاد حالت آماده باش، فراهم ساختن زمينۀ تلاش، خوددارى از تعليم امور نامناسب با قرآن و مقام رسالت، آسان شمردن و... هستند.
وی گفت: هر نکتهاى که در هدايت انسان اثر مثبت يا منفى داشته و با تحقيق درون قرآنى، قابل شناسايى باشد»، موضوع قرآنى است؛ فصل اول این کتاب به ويژگی موضوعات «محورى» و «غير محورى» و موضوع های غیر محوری، «مشبّهبه»، «نشانه هاى خداوند و امکان معاد»، «مقسمٌ به» و قيدهاى ترسيمى اشاره کرده است.
نویسنده کتاب قلمرو موضوعات قرآنی بیان کرد: فصل دوم این کتاب نمونههای موضوعات محوری در مباحث علوم قرآنى، اعلام قرآنى، موضوعهاى فقهى شامل دامنۀ آيات الاحکام، آيات صريح، آيات داستانها، مثلهاى قرآن،آيات اخلاقى، آيات آفاقى وانفسى، آيات اعتقادى،دعاها و ذکرهاى قرآنى و تذکرهاى قرآنى را بیان کرده است.
در ادامه این نشست حجتالاسلام علی مدیر(اسلامی) در سخنانی گفت: در بخشی از این کتاب به موضوعات یقینی قرآن پرداخته شده است که 31 صفحه برای این بخش زیاد است.
وی افزود: یکی از مسایلی که در این تحقیق باید به آن اشاره کرد مساله ضرورت تحقیق است که باید ابهامات مختلف در خصوص چرایی این تحقیق مشخص شود زیرا نیروی انسانی پژوهشی قرآنی در کشور با محدودیت روبرو است و به این دلیل باید پژوهشهای فاخر ارایه شود.
حجتالاسلام یزدی بیان کرد: نکته بعدآن است که هر محققی در بخش تفسیر و پژوهش قرآنی باید روش مند عمل کند یعنی باید منهج اجتهادی داشته باشد؛ دوم اینکه این تحقیق تک صاحتی نباشد و در تفسیر قرآن با قرآن و قرآن با عقل را مورد مداقه قرارداده و به قواعد استنباط قرآن توجه کند.
وی گفت: اگر عنوان تفسیر موضوعی در یکی از خطابهای شرعی آمده بود جا دارد که که در این خصوص بحث کنیم که موضوعات قرآنی شامل چه مباحثی است .
حجتالاسلام یزدی اظهارکرد: مثلا علامه بیان میکند از آیاتی چون«تبیانا لکل شی» نمیتوانیم نتیجه بگیریم که تمام حقایق عالم در قرآن بیان شده است، بلکه آنچه در باب هدایت است در قرآن بیان شده است ولی از روایات میتوان چنین حقایقی را دریافت.
وی گفت: مولف و ارایه دهنده این نظریه این بحث را به این شکل رد میکند، ولی مکانیزمی برای پاسخ گویی دقیق نیز ارایه نمیدهد؛ در این رابطه باید در خصوص دلالت بحث شود و بیان شود که این مطلب از خبر واحد دریافت شده ای متواتر و این بحث را مطرح کند که اصلا به حجیت خبر واحد معتقد است یا خیر.
حوزه/نشست علمی با موضوع نقد کتاب«قلمرو موضوعات قرآنی» با ارایه حجتالاسلام یزدی و نقد حجتالاسلام مدیر(اسلامی) در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.
اخبار مرتبط
-
به همت انجمن کلام حوزه؛
کرسی ترویجی «جایگاه عقل در امامیه نخستین» برگزار شد
حوزه/ به همت انجمن کلام حوزه و کرسی های پژوهشی و نظریه پردازی شورایعالی انقلاب فرهنگی سومین نشست از این سلسله نشست ها با موضوع « جایگاه عقل در امامیه نخستین»…
-
نشست علمی «هجرت طلاب؛ چالشها و راهکارها» در قم برگزار میشود
حوزه/ نشست علمی بررسی مسئله هجرت طلاب روز چهارشنبه ۲۹ دی ماه در پژوهشکده باقرالعلوم(ع) در قم برگزار میشود.
-
با حضور فرهیختگان حوزه:
نشست «دگرگونی معانی در آیات و روایات» برگزار شد
حوزه/ نشست «دگرگونی معانی در آیات و روایات» از سلسله نشستهای «سید مرتضی» با حضور فرهیختگان حوزه در قم برگزار شد.
-
استاد دانشگاه ادیان و مذاهب:
معنا و جایگاه عقل از مسائل مهم تاریخ کلام اسلامی است
حوزه/ استاد دانشگاه گفت: یکی از مسائل مهم در تاریخ کلام اسلامی بحث از معنا و جایگاه عقل است وپذیرش یا رد عقل به عنوان یکی از منابع دینی تأثیر بسیاری در…
-
در نشستی علمی با حضور فضلای حوزه بررسی شد
"حدود مصونیت منتقدان دینی و سیاسی از منظر قرآن و حدیث"
حوزه /بر اساس آموزه هاي ديني تنها حد و مرزي كه در اين دنيا می توان براي انتقاد ديني قائل شد ، آزادي ها و حقوق مشروع ديگران است كه مصاديق آن مختلف است.
-
مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) اسلام آباد غرب خبر داد:
رقابت طلاب و دانشجویان در مسابقات شنا و فوتسال
حوزه/ حجت الاسلام روح الله کرمی نیا از برگزاری مسابقات ورزشی طلاب شهرستان اسلام آبادغرب در آستانه دهه فجر خبر داد.
-
به همت موسسه الحکمه برگزار شد:
نشست علمی آزاداندیشی دینی از رهیافت قرآنی روایی
حوزه/ نشست پژوهشی موسسه الحکمه با موضوع آزاداندیشی دینی از رهیافت قرآنی- روایی به همت موسسه الحکمه در قم برگزار شد.
-
معاون پژوهش حوزه علمیه یزد خبر داد:
سومین جشنواره علامه حلی در یزد برگزار می شود
حوزه / معاون پژوهش حوزه علمیه یزد از برگزاری سومین جشنواره استانی علامه حلی یزد در اردیبهشت ماه سال آینده به مناسبت اعیاد نیمه شعبان خبر داد.
-
در نشستی علمی «قلمروشناسی موضوعات قرآنی» بررسی شد
حوزه/نشست علمی با موضوع نقد کتاب«قلمرو موضوعات قرآنی» با ارایه حجتالاسلام یزدی و نقد حجتالاسلام مدیر(اسلامی) در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.
-
مسابقه آشنایی با "شهید هسته ای" در یزد برگزار شد
بانوان طلبه مدرسه علمیه الزهرا(س) یزد به منظور گرامیداشت یاد و خاطره شهدا در مسابقه آشنایی با شهید هسته ای یزد شرکت کردند.
نظر شما